Kayzen

NE 'ME LAZIM BE Sultanım Qanuni Sultan Süleyman, ən yüksək vəziyyətə gətirmiş olduğu Tolerantlıq İslam Mədəniyyəti olan Osmanlının aqibətini xəyal edər, günün birində; «OSMANLI enişə keçər çökməyə üz tutar mı?» Deyə dərin dərin düşünməyə başlar ... Bu kimi sualları çox vaxt süd qardaşı məşhur alim Yəhya Əfəndiyə soruşduğunda bunu da soruşmağa niyyət edər. Gözəl bir xətlə yazdığı məktubu kəşfinə inandığı Yəhya Əfəndiyə göndərər ... «Sən ilahi sirlərə vaqif. Kerem et də bizi işıqlandır. Bir dövlət hansı halda çökər? Osmanoğulları'nın aqibəti necə olar? Bir gün olar da izmihlal uğrayar mı? „ şəklində məktubunu göndərir. Gözəl bir xətlə yazılmış məktubu oxuyan Yəhya Əfəndinin cavabı bir baxıma çox qısa, bir baxıma içindən çıxılmaz bir hal alar: “Ne'me lazım be sultanım!» Topkapı Sarayında bu cavabı heyrətlə oxuyan Sultan, bir məna verə bilməz. Yəhya Əfəndi kimi bir şəxsin belə sadə bir cavablandır işi geçiştireceğini çox düşünməz. Deyinməyə başlayar: «Görəsən bilmədiyimiz bir məna mı var bu cavabda?» Nəhayət qalxar, Yəhya Əfəndinin Beşiktaşdakı dərgahına gəlir. Sitem dolu sualını təkrar soruşar: «Böyük qardaş nə olar mektubuma cavab ver. Bizi ötürmə, sualı ciddi qəbul al! „ “Sultanım sizin sualınızı ciddi qəbul almamaq mümkün mi? Mən sualınızın üzərinə yaxşıca düşündüm və qənaətimə də açıqca ifadə etdim. „ “Yaxşı amma bu cavabdan bir şey anlamadım. Yalnız „nəmə lazım be sultanım!“ Demisiniz. Sanki „Məni belə işlərə qarışdırma“ deyər kimi bir məna çıxarıram. „ “Sultanım! Bir dövlətdə zülm yayılsa, haqsızlıq sayı olsa, eşidənlər də „ne'me lazım“ deyib uzaklaşsalar, sonra qoyunları kurtlar deyil də çobanlar yesə, bilənlər bunu söyləməyib sussa. Kasıbların, möhtacların, yoxsulların, kimsəsizlərin, fəryad göylərə çıxsa da bunu da daşlardan başqası eşitməsi, işdə o zaman dövlətin sonu görünür. Belə vəziyyətlərdən sonra dövlətin xəzinəsi boşalır, xalqın etimad və hörməti sarsılır. Asayiş itaət hissi gedər, xalqda hörmət hissi yox olur. Çöküş və izmihlal də beləcə mukadder hala gəlir… „ Bunları dinləyərkən ağlamağa başlayan Koca Sultan, belə də başını yelləyərək təsdiq edir, sonra da özünü belə xəbərdarlıq edən bir alimə məmləkətinin sahib olduğu üçün Allaha şükr edər. Yəhya Əfəndiyə isə bu cür tenbihlerini mütləq söyləməsi lazım olduğunu izah edər. Əlaqədar məktub, Topkapı Sarayında nümayiş etdirilir. Bizim məmləkətin problemi əsas olan budur. NE ME LAZIM ... 
Davamı →

Müəllim dərsini qurtarıb sinifdən çıxanda şagirdlərindən birinin o birinı yıxdığını gördü. Üstəlik, yıxılan uşaq sinfin ən yaxşı şagirdlərindən biri idi. Müəllim, əvvəlcə, yıxılan şagirdi yerdən qaldırıb üstünü təmizlədi, sonra o biri şagirdin qolundan tutub sinfə saldı.
O bu kənd məktəbində iyirmi ildən artıq idi ki, işləyirdi. İş elə gətirmişdi ki, o elə bu kənddən də evlənmişdi. Hətta təyinatı böyük şəhərlərə çıxsa da, öz ailəsi kimi sevdiyi bu məktəbdən getməmişdi. Ona görə də bu “ailənin üzvlərinin” yaramazlıqlarını həzm edə bilmirdi.
Müəllim, əvvəlcə, sinif yoldaşını yıxan uşağı əməlli-başlı tənbeh etdi. Sonra da (hətta onun qorxudan tir-tir titrəməsinə belə əhəmiyyət verməyərək) üzünə bərk bir şillə vurdu. Görünür, uşağın cılız bədəni bu zərbəyə dözməmiş, üstəlik, yeni çıxmaqda olan dişlərindən axan qan müəllimin pencəyinə sıçramışdı. Müəllim yeddi yaşlı bir uşağa qarşı etdiyi bu hərəkətdən peşman olsa da, bunun ona yaxşı bir dərs olacağını düşünürdü.
Müəllim şagirdini orada qoyub getməyə hazırlaşırdı ki, birdən onun əlini cibinə saldığını gördü. Ən yaxın dostunu belə yıxmaqdan qorxmayan bir yaramaz, yəqin ki, müəlliminə də bıçaqla və ya başqa bir şeylə hücum edə bilərdi. Müəllim bu “gözlənilməz hücumdan” özünü müdafiə etməyə hazırlaşırdı ki, birdən uşaq cibindən xalasının bayramda ona hədiyyə etdiyi dəsmalı çıxardı və çətinliklə də olsa, yerindən qalxmağa çalışıb:
— Müəllim! Pencəyinizdə qan var, icazə verin silim.

Davamı →